Tablets of laptops in de school? [update]

Geplaatst door op 17 oktober 2012 in Achtergronden, Advies | 4 reacties

Tablets of laptops in de school? [update]


Voordelen tablets

Sinds de komst van de iPad, april 2010, ziet het pc-landschap er drastisch anders uit. Bij de keuze voor een computer voor leerlingen, is een laptop opeens geen vanzelfsprekende keuze meer: tablets worden steeds vaker als een goedkoop en toegankelijk alternatief gezien. En hoewel de nieuwe, platte en vederlichte, ultrabook een alternatief zou kunnen zijn, is de hoge prijs een groot nadeel, naast enkele andere nadelen die hij met de laptops deelt.

Maar wat nu als je als school voor de keuze staat een apparaat te kiezen voor leerlingen en docenten? In dit artikel geef ik op dagelijkse onderwijspraktijk gebaseerde redenen waarom de keuze voor de tablet voor de meeste scholen meer voordeel biedt dan die voor de laptop.

Ik ga er in deze post vanuit dat de tablets door leerlingen en docenten zelf beheerd worden, omdat dat voor de school de meeste voordelen oplevert. Waarom? Dat komt gedurende het artikel aan de orde.

Toegankelijkheid

Toegankelijkheid is, met name voor het onderwijs, het belangrijkste voordeel van een tablet. Deze toegankelijkheid is onder andere te danken aan de compactheid van het apparaat. De inmiddels in onbruik geraakte netbooks zijn weliswaar net zo compact, maar de kwaliteit ervan laat veel te wensen over. Tablets in dezelfde prijsklasse zijn beter van kwaliteit en hebben een beter leesbaar scherm.

Daarnaast is de informatie op tablets meteen beschikbaar: hij is meteen aan. Er hoeft niets opgestart te worden. Gemaakt werk wordt automatisch opgeslagen. Een leerling kan een tablet gewoon mee de gang in nemen en, net zo eenvoudig als een boek, de inhoud op het apparaat tijdens het lopen aan anderen laten zien.

Ook het feit dat je de tablet plat neer kunt leggen en er met een paar leerlingen omheen kunt zitten, is een niet te onderschatten voordeel.

Verder zijn applicaties op een tablet veel toegankelijker dan op traditionele computers. Er is slechts één locatie waar de apps te downloaden zijn en de veiligheid van deze software is min of meer gegarandeerd (dit geldt met name voor de iPad, meer hierover in een volgende blogpost). Dat maakt het voor de gebruiker mogelijk om zelf software te installeren, in plaats van hiervoor een verzoek in te moeten dienen bij het systeembeheer.

Robuustheid

Tablets zijn nog te kort op de markt om uit ervaring iets over duurzaamheid te kunnen zeggen, maar we kunnen er wel pragmatisch maar kijken: bewegende delen zijn het meest kwetsbaar.

De dure ultrabooks zijn robuust omdat ze sterk gemaakt zijn en de meeste bewegende delen eruit gehaald zijn, zoals de dvd-speler en harde schijf. Toch zitten er nog steeds bewegende delen in zoals een scharnierend scherm en een toetsenbord, maar ten opzichte van de klassieke laptops is de ultrabook een flinke vooruitgang. Tablets daarentegen hebben helemaal geen bewegende delen meer, uitgezonderd de enkele knopjes die er nog op zitten. Het gebrek aan een fysiek toetsenbord wordt door velen als een nadeel gezien, maar elke tablet ondersteunt het gebruik van een draadloos toetsenbord. Bijkomend voordeel hiervan is dat een defect toetsenbord geen invloed heeft op de werking van het apparaat zelf en tevens eenvoudig te vervangen is.

Verder kan een tablet gebruikt worden terwijl hij in een stevige, beschermende hoes kan blijven zitten.

Lagere prijs

Niet het belangrijkste, maar in deze crisistijden toch steeds belangrijker, is de aanschafprijs. Die ligt voor een goede tablet, inclusief een onmisbare, stevige hoes, rond de €450,-. Natuurlijk kun je voor die prijs ook laptops kopen maar de praktijk leert dat de kwaliteit van laptops in deze prijsklasse zeer laag is. Dat komt doordat er door de fabrikanten flink bezuinigd is op kosten, door het gebruik van goedkope componenten. De prijs van een goede laptop ligt dan ook rond de €700,- en die van een ultrabook rond de €1000,-

Hoewel prijsbewustheid belangrijk is geldt toch altijd: bezuinigen op aanschafkosten door goedkoper gemaakte apparaten te kopen is een domme keuze en kost op de lange termijn een veelvoud van de aanschafprijs aan onderhoud, reparaties en arbeidsloon (frustraties en verlaagd gebruiksplezier van betrokkenen niet meegenomen).

Lagere langetermijnkosten

Doordat gebruikers op hun tablets zelf software kunnen installeren, en het apparaat voor een groot deel zelf kunnen onderhouden, bespaar je op de lange termijn veel tijd en arbeidsloon. Ook de reparatiekosten zullen drastisch teruglopen wegens de hogere betrouwbaarheid van de tablets en het feit dat personeel en leerlingen zelf verantwoordelijk gesteld kunnen worden over de hardware: het zijn immers persoonlijke apparaten. Houd een aantal tablets op voorraad voor noodgevallen en de gebruiker kan de software en instellingen van zijn eigen tablet eenvoudig via de cloud transporteren naar deze noodtablets.

Nu zal geldbesparing veelal niet behaald gaan worden uit het korten op systeembeheer-fte. Er treedt eerder een verschuiving op van het takenpakket van systeembeheer: het oplossen van problemen zal meer en meer een neventaak worden en het ondersteunen van leerlingen en docenten bij het uitvoeren van hun onderwijstaken zal meer prioriteit krijgen. Zoals het hoort dus.

Bijkomend voordeel is dat docentenuren die nu besteed worden aan ICT-ondersteuning, denk aan de ICT-coördinator, weer gestoken kan worden in lesgeven.

Geslotenheid

Een tablet is geslotener dan een pc. Dat betekent dat de gebruiker minder gemakkelijk aan de basiswerking van het apparaat kan sleutelen, zowel qua hardware als qua software. Dit geldt vooral voor de iPad maar ook voor Android-tablets.

Velen, zeker ook in het onderwijs, zien die geslotenheid als een nadeel. Toch denk ik dat de slechte werking van vele traditionele pc’s en laptops een bewijs van het tegendeel is. Het komt zelden voor dat ik bij ICT-trainingen op scholen geen technische problemen tegenkom, of klachten over technische problemen die al lang voortduren. Dat komt omdat de basiswerking van pc’s vrijelijk aan te passen is door de gebruiker of systeembeheer. Daardoor is geen computer meer hetzelfde, worden problemen onvoorspelbaarder en krijgen virussen een grotere kans binnen te dringen

Zelfs pc-fabrikanten nemen het het niet zo nauw als het gaat om gebruikte componenten. Om pc’s van exact hetzelfde type te bouwen, worden soms verschillende elektronische componenten gebruikt, wat resulteert in zich afwijkend gedragende computers, ondanks een identieke software-installatie.

Traditionele systeembeheren reageren vaak met het compleet dichttimmeren van de pc. Vaak zó rigide dat zelfs normale acties, zoals rechtsklikken, niet meer mogelijk zijn.

Door het gesloten karakter van tablets is het minder gemakkelijk om te sleutelen aan de basiswerking van het apparaat, is het minder gemakkelijk illegale software te installeren en is er een kleine kans op virussen. Dat resulteert in een systeembeheer dat zich minder hoeft te bemoeien met veiligheid en zich meer kan richten op positieve zaken: onderwijsondersteuning.

De beperking in het aanpassen van soft- en hardware is voor het onderwijs een groot voordeel. Het maakt niet alleen de werking van het apparaat betrouwbaarder, maar ook het gebruik consistenter. Deze voorspelbaarheid is in lessituaties een groot voordeel.

Veiligheid

Zoals gezegd zorgt de geslotenheid van tablets ook voor meer veiligheid. Dat komt omdat er meer controle is op zowel software als hardware. Daardoor komen er op tablets veel minder virussen en malware voor dan op pc’s en de verwachting is dat dat ook zo zal blijven. De mate van deze veiligheid hangt overigens sterk af van het gekozen type tablet (Android of iPad) maar daarover in een ander artikel meer.

Door deze veiligheid kan het beheer van de tablet veel meer aan de gebruiker zelf overgelaten worden waardoor er minder tijd verspild wordt aan het beheer en onderhoud van de apparaten.

Camera’s

De camera op de meeste tablets is zó geplaatst dat je eenvoudig de omgeving om je heen kunt opnemen. De camera op een laptop daarentegen, is bedoeld voor videoconferencing, niet om bijvoorbeeld interviews af te nemen. De positionering van de camera op een tablet maakt het houden van interviews en het produceren van bijvoorbeeld instructiefilmpjes een stuk laagdrempeliger.

Daarnaast is de camera op veel tablets van hogere kwaliteit, waardoor de tablet ook als scanner gebruikt kan worden. Heel handig om teksten te scannen in speciale apps die er vervolgens een pdf van maken. Ook zijn er al apps die gefotografeerde teksten kunnen herkennen: ideaal voor dyslectische leerlingen.

Batterijduur

Batterijduur is een eigenschap waaraan bij de productie van tablets prioriteit gegeven is. Daardoor gaat de accu van een tablet gemakkelijk een dag mee, wat een hoop gedoe tijdens lessen scheelt.

De praktijk leert dat leerlingen er vanzelf zorg voor dragen hun apparaat opgeladen mee naar school nemen: ze hoeven maar één keer het ongemak van een lege tablet mee te maken, om het in het vervolg te onthouden.

Schoolbord 2.0 [update]

Een tablet, op het moment vooral de iPad, is eveneens eenvoudig te gebruiken als schoolbord. Je kunt dan door de klas lopen, terwijl je met je vinger of een pen op je tablet tekent: net als op een echt schoolbord. Alles wat op de tablet te zien is, verschijnt tegelijkertijd op de draadloos aangesloten beamer, tv of digibord. Je kunt dus al lopend datgene doen wat je normaal op een schoolbord doet. En je kunt de tablet simpelweg aan een leerling geven, die er snel iets bij tekent of het antwoord op je vraag op het scherm aangeeft. Hetzelfde geldt voor het weergeven van een presentatie: die toon je al lopend door de klas, en als je je vinger even op het scherm houdt, verschijnt er een rode “laserpunt” zodat je leerlingen zien wat je aanwijst.
Hebben je leerlingen een eigen iPad, dan kun je het geprojecteerde scherm eenvoudig door een leerling laten overnemen.

Om dit alles voor elkaar te krijgen heb je een apart apparaat nodig die aangesloten moet worden op datgene dat je al voorhanden hebt in het lokaal: een TV-scherm, beamer of digibord. Op dit moment is het meest betrouwbare apparaatje de compacte Apple TV, die vooral goed werkt met de iPad, iPhone en iPod Touch. Google heeft recentelijk aangekondigd dat ze bezig zijn met een manier om dit ook voor Android mogelijk te maken.
Je kunt met de Apple TV niet alleen draadloos tekeningen en teksten “beamen”, maar ook filmpjes. Met apps als Explain Everything, ShowMe of Educreations kun je zelfs je eigen stem opnemen terwijl je op je tablet tekent. Dan kun je je uitleg na de les op YouTube zetten, of natuurlijk voorafgaand aan je les.

En Flash?

Een van de belangrijkste argumenten voor het gebruik van laptops ten opzichte van tablets in het onderwijs is nog steeds het ontbreken van Flash. Sommigen noemen Android daarom als alternatief, maar ook daar heeft het nooit goed gewerkt en trekt het de batterijen snel leeg. Om die redenen heeft nu ook Google officieel Flash-ondersteuning laten vallen met de nieuwste versie van Android (4.1 Jelly Bean).

Hoewel het Flash-argument in het onderwijs in sommige gevallen legitiem is, realiseren steeds meer websitebouwers zich dat ze niet meer om mobiele apparaten heen kunnen. Een mooi voorbeeld is de veelgebruikte website www.bioplek.org. Deze geheel op Flash gebaseerde website is hard aan het werk om alles iPad-vriendelijk te maken. De meeste animaties zijn er nu ook in iPad-formaat. Hetzelfde geldt voor YouTube, die al, sinds de komst van de iPhone in 2007, bezig is om alle filmpjes om te zetten naar het modernere mp4–formaat, dat standaard op alle pc’s en mobiele apparaten ondersteund wordt.

Voor het kleine aantal websites waarvoor nog steeds Flash vereist is, zijn inmiddels prima manieren om ze toch op de iPad te bekijken. De Photon browser app en de Puffin browser app behoren tot de besten: ze spelen Flash-video’s en veel in Flash gemaakte websites probleemloos af. Dankzijn de in Puffin ingebouwde trackpad kun je een heuse muiscursor aansturen. Dit is handig wanneer een website geen vingerbediening ondersteunt, bijvoorbeeld wanneer je “met de cursor over het plaatje moet bewegen”.

Maar, helaas voor alle scholen die Magister gebruiken, Puffin ondersteunt geen Microsoft Silverlight; een vereiste om alle functionaliteit van Magister te kunnen benutten…

Tja… Silverlight… Laten we hopen dat Puffin snel met Silverlight-ondersteuning komt en verder niet teveel woorden aan deze verouderde techniek vuil maken. Silverlight werkt op geen enkel mobiel platform en zal dat ook niet in de huidige vorm doen. Microsofts eigen Windows 8 ondersteunt in de tablet-modus (Metro genaamd) noch Silverlight, noch Flash.

Voor de basishandelingen in Magister kunnen docenten iPhone-app Maestro gebruiken en de leerlingen-app Meta. Deze apps zijn handig om even snel gegevens te raadplegen en het invoeren van cijfers of absenten gaat zelfs gemakkelijker dan op de pc. Verder zijn de apps jammer genoeg onhandig ontworpen: weinig overzicht en de meeste handelingen vereisen veel schermtikken. Als Schoolmaster niet snel van Silverlight afstapt en/of gebruiksvriendelijke apps gaan ontwikkelen, dan zullen ze in rap tempo klanten gaan verliezen.

Voordelen laptops

In een minderheid van de gevallen zijn laptops of pc’s een betere keuze voor het onderwijs. Globaal geldt dat voor onderwijs waarbij specialistische handelingen aangeleerd moeten worden en voor situaties waarbij grote rekenkracht vereist is.

Specialistische software

Specialistische opleidingen als ontwerpopleidingen kunnen eigenlijk niet zonder professionele software.

Hoewel er op de iPad een veelheid aan fotobewerkingsapps te downloaden is, zoals Apples eigen iPhoto, Adobes Photoshop Touch het onvolprezen Snapseed of het uitgebreide Lumicance, gaat er voor hoge resolutie foto’s en geavanceerde mogelijkheden toch niets boven de koning van de fotobewerkingssoftware: Adobe Photoshop.

Hetzelfde geldt voor tekensoftware zoals zoals Adobe Illustrator, of opmaaksoftware als Adobe InDesign of QuarkXpress.

In de bouw- en ingenieurswereld is er uiteraard geen tablet-evenknie van AutoCAD. Zowel qua complexiteit als qua schermgrootte zal dat ook niet snel het geval zijn. Wel is de maker van AutoCAD, Autodesk, zeer actief apps aan het uitbrengen op de iPad, waaronder AutoCAD WS. Hiermee kun je AutoCAD projecten meenemen op je iPad en tekeningen in detail aan de opdrachtgever laten zien.

Ook zware statistische software (SPSS) of grote rekentabellen in applicaties als Excel zullen alleen al qua schermgrootte de voorkeur verdienen boven tablets. Hoewel een app als Statistics Visualizer een mooie app voor datavisualisatie is en Apples eigen Numbers een prachtige spreadsheet-app, bieden de geavanceerde mogelijkheden van de desktop applicaties voorlopig veruit meer mogelijkheden.

Grote rekenkracht

Ook qua rekenkracht zal een tablet het voorlopig niet (en waarschijnlijk nooit) kunnen opboksen tegen een pc. Dit vanwege de harde eis van het lage stroomverbruik van een draagbaar apparaat. Hoe meer rekenkracht, hoe hoger het energieverbruik is nu eenmaal een natuurkundewet.

Qua rekenkracht moet je in het onderwijs bijvoorbeeld denken aan roosterapplicaties of geavanceerde 3D-ontwerpsoftware voor een studie als Industrieel Ontwerp.

Ook is er grote rekenkracht vereist bij waarschijnlijkheidsberekeningen, bijvoorbeeld bij het doorrekenen van rampscenario’s of erfelijke eigenschappen.

Conclusie

De tablet is voor de meeste toepassingen in het algemene onderwijs (po, wo en de meeste mbo, hbo en wo-opleidingen) beter geschikt dan een laptop of pc. Het apparaat zelf is toegankelijker, evenals de informatie en apps; het systeem is veiliger en betrouwbaarder; het apparaat is robuuster (vooral indien gebruikt in een beschermende hoes); de batterijduur is beter en de lange-termijnkosten zijn lager.

Alleen voor specialistische toepassingen leent een pc zich beter, maar daarvoor hebben scholen veelal al specifiek toegeruste pc’s staan.

Heb je zelf ervaring met tablets of laptops in klas? Mis je iets in het artikel? Of heb je andere gedachten of tips? Laat en weten in een reactie!

4 Comments

  1. Werken met een tablet bij ons op school heeft als grote probleem, dat ze niet aan de server gehangen kunnen worden. Wij zijn afhankelijk van Heutink ICT en zij kunnen een tablet nog niet beschikbaar maken voor de Klas.nu. Ik vind dat een zwak van Heutink. Wij zijn nu nog gehouden aan vaste systemen. Gemiste kans denk ik dan

    • Dat is inderdaad vervelend Helen! Wat al kan helpen is als je met de tablet gewoon op internet kunt, dus los van het schoolnetwerk. Iemand moet dan zorgen dat dat er wifi is.En dat kan Heutink, of wie dan ook, wel doen.
      Door de enorme hoeveelheid handige apps zul je merken dat de noodzaak om voor je lessen altijd deklas.nu nodig te hebben, steeds minder wordt.

      Zelfs een digibord kan door een tablet vervangen worden: je stuurt dan draadloos je tabletscherm naar de beamer of een tv-scherm en schrijft op de tablet (of geeft de tablet aan leerlingen die er iets op tekenen.

      Laat het maar weten als je er meer over wilt weten!

  2. Dinsdagmiddag 15 oktober 2013 maakt het team van obs Erasmus kennis met jullie
    I-paddemonstratie. Ik heb uit jullie info begrepen dat de I-pad van Mac geen Flash
    ondersteunt. Als school zijn wij gebonden aan de in the cloud software van de uitgevers bij Basispoort. Hun programmatuur heeft Flash nodig om goed te werken.
    Wij gaan tevens met het Direct Instructie Model werken gericht op de in the cloud
    software van Thieme Meulenhoff. Nemen jullie voor de demonstratie 1 type I-pad mee of ook een Android of een tablet werkend met Windows 8?
    Wij hebben op school maar een beperkt Wifi – bereik. Alleen in de buurt van de router in de directiekamer. Er zijn geen accesspoints. De demonstratie vindt plaats in een lokaal op de 3e etage.

    • Beste Rob, dank voor je reactie, en leuk je gesproken te hebben bij de workshop! We vonden het erg leuk om jullie kennis te laten maken van de nieuwe invalshoeken die een iPad in het onderwijs brengt!

      Het klopt dat de iPad standaard geen Flash ondersteunt. Dat komt omdat de Flash-techniek te zwaar is voor mobiele apparaten. Dat is de reden dat Flash ook alleen goed draait op Windows- en Mac-computers. Op mobiele apparaten is Flash traag en slurpt het de batterijen versneld leeg. Daarom had Apple (onder veel kritiek van concurrenten) al in 2007, toen Flash nog heel populair was, ervoor gekozen Flash niet toe te laten op hun mobiele apparaten.
      En later stopte de maker van Flash, Adobe, zelf ook met Flash voor Android en kwam ook Google erachter dat Flash niet geschikt was voor mobiele apparaten.
      Daarbij wordt er door iedereen hard gewerkt aan de ontwikkeling van HTML5, dat lichtvoetiger is en geen extra software (plugin) nodig heeft om te werken. HTML5 wordt al sinds 2007 door Apple op de iPhone ondersteund en al ruim daarvoor op Apple computers.
      Microsoft ondersteunt Flash officieel wel, maar dat werkt eigenlijk alleen lekker op de dure Windows 8 Pro tablets (die ook de “oude Windows applicaties kunnen draaien”) en met een muis: vrijwel alle Flash sites zijn niet bedoeld voor vingerbediening en werken dus niet lekker op tablets.

      Overigens zijn er voor iPad en Android wel apps die Flash afspelen via een truc. Zoals de Puffin webbrowser. Daar zit een virtuele muis ingebouwd.

      Tenslotte is er CloudWise. Een hele mooie dienst, speciaal voor het onderwijs, die het onder andere mogelijk maakt “oude” Windows-software te draaien op een iPad.

      Maar mijn advies zou zijn: houd je oude computers in dienst voor het gebruiken van je oude software, en gebruik de iPad waar die goed in is: het ontdekken van nieuwe manieren van leren en opdrachten maken!

Laat een reactie achter bij Marc Reactie annuleren